Tham khảo Duy_Tân_hội

  1. Lược theo Đại cương cương lịch sử Việt Nam (Tập 2), tr, 145-146.
  2. Trong Tự Phán Phan Bội Châu đã nói rõ chủ trương này là của Nguyễn Hàm. Ông kể: Tiểu La nói với tôi rằng: "Một khi ta khởi sự, trước hết phải thu lòng người...Vả lại sắp tính việc lớn, tất phải trù có món tiền thật to. Kim tiền nước ta là ở Nam Kỳ, mà khai thác ra Nam Kỳ là công đức triều Nguyễn làm. Vua Gia Long lấy lại nước rặt là nhờ tài lực ở trong ấy. Bây giờ nếu ta tìm được chính dòng Gia Long, đặt làm minh chủ, hiệu triệu Nam Kỳ tất ảnh hưởng mau lắm" (Phan Bội Châu toàn tập, Tập 4. Nhà xuất bản Thuận Hóa, 1990, tr 36).
  3. Phan Bội Châu toàn tập, Tập 4, tr 43.
  4. Việt sử tân biên, sách đã dẫn, tr. 360.
  5. Theo Phan Bội Châu niên biểu (nhà xuất bản Văn Sử Địa, Hà Nội, 1957, tr. 53).
  6. Trong lần bút đàm giữa Phan Bội Châu và Tôn Dật Tiên (tức Tôn Văn hay Tôn Trung Sơn), nhà cách mạng Trung Quốc này đã công kích chủ trương quân chủ lập hiến của Duy Tân hội. Tuy nhiên, Phan Bội Châu và những thành viên khác trong hội (nhất là Nguyễn Hàm) vẫn tin rằng nó là một "biện pháp" hữu hiệu đối với hoạt động cách mạng cứu nước lúc bấy giờ, nhất là ở Nam Kỳ. Bởi dân ở đây vẫn còn nhớ triều đại cũ, nên muốn thu hút sự hợp tác của họ, cần phải xướng lên việc "phù trợ quân vương" để kêu gọi lòng người (theo nhóm Đinh Xuân Lâm, tr. 143). Còn GS. Nguyễn Văn Trung thì cho rằng, quân chủ lập hiến chỉ là một lá bài đưa ra để chiêu mộ, thu phục lòng dân, chứ không hẳn là một chủ nghĩa mà Phan Bội Châu hết lòng tin theo và muốn thực hiện. Bởi sau này khi Cách mạng Tân Hợi (1911) thành công ở Trung Quốc, chính cụ Phan là người đầu tiên đề ra và cũng là người tranh luận hăng hái nhất để bảo vệ chủ nghĩa dân chủ, và cuối cùng đã được đa số chấp nhận (sách ở mục tham khảo, tr. 209).
  7. Theo Phan Bội Châu toàn tập (Tập 6), tr. 77.
  8. Theo nhóm Đinh Xuân Lâm, tr.141.
  9. Theo sự góp ý của Lương Khải Siêu về sách lược chống Pháp, Phan Bội Châu viết "Việt Nam vong quốc sử". Sau đó ông Siêu đề tựa và in giúp quyển sách này.
  10. Ở Nam Kỳ, phong trào Đông Du đã nhận được sự giúp đỡ rất tích cực của tri phủ Gilbert Trần Chánh Chiếu. Ông này đã lập ra khách sạn Nam Trung để làm nơi gặp gỡ của nhưng người yêu nước, lập Minh Tân công nghệ xã, để vừa chấn hưng công-thương-nghiệp, vừa để có tiền ủng hộ phong trào Đông Du. Ngoài ra, với vai trò là chủ bút tờ Nông cổ mín đàm và Lục tỉnh tân văn, ông còn cho đăng báo những bài có tư tưởng chống Pháp. Nhiều nhân sĩ khác ở đây cũng tham gia Duy Tân hội và hết lòng lo cho sự nghiệp chung như Đặng Thúc Liêng, Nguyễn Thần Hiến, Nguyễn An Khương, Bùi Chí Nhuận, v.v... (theo Phạm Văn Sơn, tr. 371).
  11. Theo tài liệu của sở Mật thám Pháp, Nguyễn Thành có quan hệ chặt chẽ với 72 cơ sở "thương hội" trong toàn miền (theo Chương Thâu, 100 năm thành lập Duy Tân hội - Thân thế và sự nghiệp Tiểu La Nguyễn Thành, kỷ yếu hội thảo 100 năm thành lập Duy Tân hội)
  12. Phan Bội Châu toàn tập, Tập 4, tr 285-286)
  13. Vì chủ trương và phương pháp đấu tranh khác nhau, nên phong trào Duy Tân còn được gọi là Minh xã, vì hoạt động công khai, theo đường lối dân chủ, chủ trương "ỷ Pháp tự cường". Còn Duy Tân hội do Phan Bội Châu sáng lập còn được gọi là Ám xã, vì hoạt động bí mật, theo đường lối quân chủ, chủ trương "bài Pháp giành độc lập".
  14. Theo Nhóm Đinh Xuân Lâm, tr. 148.
  15. Nguyễn Hàm bị đày đi Côn Đảo và mất tại đó năm 1911.
  16. Theo Phan Bội Châu toàn tập, Tập 4, tr 178.
  • Phan Bội Châu, Phan Bội Châu toàn tập. Nhà xuất bản Thuận Hóa, 1990.
  • Đinh Xuân Lâm (chủ biên) - Nguyễn Văn Khánh - Nguyễn Đình Lễ, Đại cương cương lịch sử Việt Nam (Tập 2). Nhà xuất bản Giáo dục, 2006.
  • Phạm Văn Sơn, Việt sử tân biên (Quyển 5, Tập thượng). Tác giả tự xuất bản, Sài Gòn, 1963.
  • Nguyễn Văn Trung, Chủ nghĩa thực dân Pháp ở Việt Nam, thực chất và huyền thoại. Nam Sơn xuất bản, Sài Gòn, 1963.
  • Chương Thâu, Lời giới thiệu cho quyển Thơ văn Phan Bội Châu. Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1985.
  • Dương Kinh Quốc, Việt Nam những sự kiện lịch sử (1858-1918). Nhà xuất bản Giáo dục, 2001, tr 285.
  • Châu Yến Loan, Tiểu La Nguyễn Thành, người khai sáng Duy Tân hội
Sự kiện
Tổ chức
Các lãnh đạo
khởi nghĩa
Các nhà văn yêu nước
Các nhà cách mạng
Vua nhà Nguyễn
Bộ máy cai trị Pháp
Người cộng tác
với Pháp